ارزیابی مطلوبیت زیستگاه پازن (Capra aegagrus Erxleben 1777) با استفاده از روش رگرسیون منطقی

ارزیابی زیستگاه گونه‌‌های حیات‌‌وحش و تعیین مناطق مطلوب برای زیست آنها همواره یکی از ابزار مدیریتی مهم برای حفاظت از گونه‌‌های حیات‌‌وحش بوده است. پازن (Capra aegagrus) بر اساس فهرست قرمز اتحادیه بین‌المللی حفاظت از منابع طبیعی دارای وضعیت آسیب‌‌پذیر است. تا اوایل دهه ۱۳۶۰ دسته‌های بزرگی از این گونه در اکثر مناطق کوهستانی ایران مشاهده می‌شد ولی به علت شکار و تخریب زیستگاه در سال‌های اخیر جمعیت آن در اکثر زیستگاه‌های کشور به شدت روبه کاهش گذاشته و در بسیاری از مناطق نسل آن منقرض شده و یا در شرف انقراض قرار گرفته است. پارک ملی کلاه قاضی یکی از مهمترین زیستگاه‌‌های پازن در ایران محسوب می‌‌شود. در این مطالعه به منظور تعیین ارتباط بین متغیرهای زیستگاهی و مطلوبیت زیستگاه پازن از روش رگرسیون منطقی دوتایی استفاده شد. از متغیرهای زیستگاهی شامل تراکم پوشش گیاهی، فاصله از طعمه‌‌خواران این گونه شامل پلنگ و گرگ، فاصله از جاده‌‌ها، فاصله از چشمه‌‌ها، شیب و طبقات ارتفاعی برای ساخت این مدل استفاده شد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد شیب دارای بیشترین تاثیر در تعیین پراکنش پازن در پارک ملی کلاه قاضی است و در اولویت بعدی متغیر ارتفاع از سطح دریا قرار دارد. از طرف دیگر نتایج نشان داد در پارک ملی کلاه قاضی گونه پازن با تراکم پوشش گیاهی دارای رابطه منفی است به این معنی که با افزایش تراکم پوشش گیاهی، احتمال حضور این گونه کاهش می‌‌یابد که این نتیجه‌‌گیری به شرایط زیستگاهی پارک ملی کلاه قاضی نیز مربوط می‌‌شود به این صورت که در این منطقه با افزایش ارتفاع و شیب تراکم پوشش گیاهی کاهش می‌‌یابد در نتیجه به نظر می‌‌رسد که این گونه، مناطق شیب‌دار و مرتفع را حتی با منابع غذایی کم ترجیح می‌‌دهد. همچنین نتایج نشان دادند که عوامل انسانی مانند جاده‌‌ها دارای ضریب تاثیر اندکی هستند به دلیل این که مناطق زیست این گونه عمدتا در مناطق دور از جاده‌‌ها واقع شده است.